Đến với Bến En, ta sẽ có cảm giác lạc vào thế giới thần tiên với sông nước mây trời hư ảo, bởi khung
Chuyện kể rằng, thuở trời đất còn hỗn mang, có một con mực khổng lồ là con của Long Vương ham cảnh đẹp nơi đây, mải chơi đến nỗi quên lối về. Khi nước rút, mực bị mắc cạn nên cố vùng vẫy, vết tích còn lưu đến bây giờ. Nơi mực chết tạo thành hồ Bến En, tua mực là các con suối. Chính vì vậy hồ có tên là Sông Mực, rộng 4.000ha, sâu hàng chục mét. Hồ Sông Mực được chia làm hai hồ: Hồ Thượng rộng hơn 3.000ha, hồ Hạ 800ha. Mang tên là Sông Mực, nhưng nước hồ trong veo.
Trên hồ còn có 24 hòn đảo lớn nhỏ với rừng cây xanh tốt, đây cũng là nơi trú ngụ của các loài chim, nhiều loài động – thực vật quý hiếm. Nơi đây có nhiều loài động vật nằm trong sách đỏ như voi, bò tót, gấu ngựa, báo lửa, khỉ mặt đỏ, vượn bạc má…
Quần thể lim xanh tại khu vực Điện Ngọc - vườn quốc gia Bến En
Rừng Bến En thuộc hệ sinh thái rừng núi đất nhiệt đới ẩm. Đây là trung tâm phân bổ của giống lim xanh đặc hữu nổi tiếng ở Việt Nam, có cây tuổi đời lâu đến vài trăm năm. Ngoài ra còn có các loài cây gỗ quý hiếm như bù hương, sến mật, vàng tâm, lim,... và những nhóm cây thân mềm như song, mây, giang, tre; họ cây có dầu như trẩu, sến,... Đặc biệt rừng Bến En còn có trên 300 loài cây dược liệu.
Ngoài khu vực hồ, đảo và rừng, Bến En còn có dãy núi đá vôi thuộc xã Hải Vân với một số hang động còn giữ được vẻ nguyên sơ... Trong số đó, đáng chú ý là hang Ngọc có chiều dài khoảng 80m, rộng 8m, cao 2,5m, bên trong là thạch nhũ óng ánh muôn màu, muôn vẻ. Đặc biệt, ở giữa hang có một khối thạch nhũ lớn, lấp lánh như ngọc nên gọi là Hòn Ngọc. Nước từ vách đá trong hang chảy ra, tạo thành con suối nhỏ, trong mát, tiếng kêu róc rách suốt đêm ngày. Bên cạnh hang Ngọc là hang Cận. Nếu du khách trèo lên đỉnh hang, nhìn qua lỗ trống, có thể quan sát toàn khu vực Bến En. Do cấu trúc của địa hình rừng, núi và hồ nước nên khí hậu nơi đây mát mẻ quanh năm, nhiệt độ trung bình 23 độ C, rất thích hợp cho việc du lịch, nghỉ ngơi của du khách.
Quanh khu vực Bến En còn có một số đền miếu như đền Phủ Na ở xã Xuân Du, đền Khe Rồng ở xã Hải Long, đền Phủ Sung ở xã Hải Vân. Đền Khe Rồng thờ một vị tướng của Lê Lợi trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống quân Minh đầu thế kỷ XV có tên gọi là Đức ông. Đền Phủ Sung thờ Liễu Hạnh thánh mẫu.
Đến với Vườn Quốc gia Bến En, du khách sẽ được thưởng thức món cá quả nướng, uống rượu cần và được nghe những nét văn hoá cổ xưa, những câu ca dân gian về cội nguồn xa xưa cùng những người dân bản Mường, Thái, Dao. Du khách còn được thưởng thức món canh đắng - đặc sản của miền núi xứ Thanh. Với vị ngăm đắng của lá, vị cay của ớt, vị chua của mẻ, vị béo ngậy của thịt gà đã làm nên một hương vị khó quên mỗi khi thưởng thức. Loại cá mè khổng lồ ở hồ Sông Mực (mỗi con nặng 30 - 40kg) được chế biến thành nhiều món, đặc biệt là món cháo cá mè, rất ngon và bổ dưỡng.
Với tiềm năng du lịch độc đáo này, vườn quốc gia Bến En sẽ là một trong những điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước.
